Η Ειρήνη Σκουζού, δικηγόρος και στέλεχος ανεξάρτητων διεθνών οργανισμών, υποψήφια ευρωβουλευτής με τον “ΚΟΣΜΟ” σε συνέντευξή της στα gegonota.news, μιλάει για την απόφασή της να συνδεθεί με την πολιτική μέσα από μια σύγχρονη πρωτοβουλία ώστε οι γνώσεις, η εμπειρία και η τεχνογνωσία της να αποτελέσουν μέρος μιας μεγάλης προσπάθειας να εδραιωθεί ένα πράσινο κόμμα με προοπτικές στην Ελλάδα.
Στην επαγγελματική της διαδρομή, η Ειρήνη Σκουζού έχει υπάρξει εκλογική παρατηρήτρια και εμπειρογνώμονας σε περισσότερες από 30 εκλογικές διαδικασίες σε χώρες ανά τον κόσμο συμβάλλοντας σε αποστολές εκλογικής παρατήρησης της ΕΕ και του ΟΑΣΕ. Ως εμπειρογνώμονας αξιολογεί το νομικό πλαίσιο σύμφωνα με διεθνή πρότυπα και βέλτιστες πρακτικές, προσφέροντας ειδικευμένες συστάσεις για την ενίσχυση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των ίσων ευκαιριών, της ισότητας φύλων και της συμπερίληψης ευάλωτων ομάδων. Έχει εργαστεί ως δικηγόρος στην Λεμεσό και στην Αθήνα από το 2013 ενώ είναι διαπιστευμένη διαμεσολαβήτρια σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Έχει οικοδομήσει ισχυρές συνεργασίες με εθνικά και διεθνή θεσμικά όργανα, οργανισμούς και διπλωματικές αντιπροσωπείες, καθώς και με την κοινωνία των πολιτών.
Συνέντευξη: Κατερίνα Τασσοπούλου
Είσοδος στην πολιτική με την παρουσία σας στις ευρωεκλογές. Τι σας οδήγησε στην απόφαση της ενεργής εμπλοκής σας και μάλιστα με έναν πρωτοεμφανιζόμενο πολιτικό φορέα, που στον πυρήνα των θέσεών του έχει το περιβάλλον, όταν στην Ελλάδα το κράτος και οι πολίτες του αρνούνται να ταυτιστούν με τις επιταγές των καιρών, θέτοντας σε δεύτερη μοίρα την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης;
Η κατάσταση στον κόσμο πάντα έπαιζε πρωτεύοντα ρόλο στους προβληματισμούς μου. Αυτό ήταν και το τελικό κριτήριο για να επιλέξω την άμεση, βιωματική επαφή με χώρες και κοινωνίες που αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα. Επέλεξα λοιπόν να συνεργαστώ με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και διεθνείς οργανισμούς, συμμετέχοντας ως παρατηρήτρια και αναλύτρια εκλογικών αναμετρήσεων σε καυτά σημεία του κόσμου, όπως η Σιέρα Λεόνε, το Νότιο Σουδάν, το Κονγκό και το Ουζμπεκιστάν. Σε χώρες δηλαδή όπου οι δημοκρατικοί θεσμοί που ξέρουμε, τα κοινωνικά, πολιτικά και ατομικά δικαιώματα είναι σε διαρκή αμφισβήτηση ή απλά δεν υπάρχουν.Έπρεπε να ξεπεράσω πραγματικά ή και τεχνικά εμπόδια που έβαζαν οι ίδιες οι κυβερνήσεις ή και πολυπλόκαμες ομάδες συμφερόντων ενώ, από την άλλη, να αφουγκράζομαι τη φωνή και τις αγωνίες οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, μειονοτήτων κάθε είδους, ευάλωτων ομάδων, ανθρώπων που υφίσταντο συστηματική παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων ενώ η προσωπική τους ελευθερία βρισκόταν συχνά στην κόψη του ξυραφιού. Οι συγκεκριμένες χώρες υποφέρουν δυσανάλογα από την κλιματική κρίση.Οι ευάλωτες χώρες είναι εξαρτημένες κυρίως από τον αγροτικό τομέα και επηρεάζονται ιδιαίτερα από την έλλειψη υποδομών και την περιορισμένη πρόσβαση σε ασφαλές νερό. Η ξηρασία, ακόμα, θα αυξήσει την έλλειψη τροφής. Η παραγωγή τροφίμων στις ευάλωτες χώρες είναι δύο φορές πιο ευαίσθητη σε συνθήκες ξηρασίας σε σύγκριση με τις μη ευάλωτες χώρες. Φυσικά, η έλλειψη τροφίμων συνδέεται άμεσα με την αύξηση του πληθωρισμού. Έτσι, η μειωμένη παραγωγή τροφίμων και οι υψηλότερες τιμές αναμένεται, στο υψηλό σενάριο εκπομπών, να οδηγήσουν σε συνθήκες πείνας 50 εκατομμύρια ανθρώπους έως το 2060. Είναι γεγονός πως το 95% των προσφύγων και το 20% των μεταναστών παγκοσμίως προέρχονται από ευάλωτες χώρες. Αν και οι λόγοι που οδηγούν ανθρώπους να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους είναι πολλοί, η κλιματική αλλαγή διαδραματίζει έναν αυξανόμενα σημαντικό ρόλο.Όπως σας είπα, αυτό το οποίο εγώ το βλέπω ως λειτούργημα κι όχι απλή ενασχόληση, το άσκησα ως στέλεχος ανεξάρτητων διεθνών οργανισμών. Αυτά που βίωσα μου επιβεβαίωσαν την ανάγκη για ενεργή συμμετοχή σε κέντρα λήψης αποφάσεων. Ως Ελληνίδα και Ευρωπαία, δεν μπορούσα να κλείσω τα μάτια στην κακή συμβολή της ίδιας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κάποιων κρατών-μελών στην κατάσταση των χωρών του λεγόμενου Παγκόσμιου Νότου: από το εμπόριο ρύπων σε βάρος των φτωχών χωρών της Αφρικής και τη σχεδόν νεοαποικιοκρατική εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών τους μέχρι την πρόσφατη «εξαγωγή» προσφύγων.Στη διάρκεια αυτής της αναζήτησης, ήρθα σε επαφή με τις ιδέες και τις προτάσεις των Ευρωπαίων Πράσινων που, προσπερνώντας την ξύλινη γλώσσα των παραδοσιακών πολιτικών, επικεντρώνονται στις ρεαλιστικές προτάσεις για άμεση αλλαγή της υφιστάμενης κατάστασης στην ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έτσι συνδέθηκα στην Ελλάδα με το νεοσύστατο πολιτικό κόμμα ΚΟΣΜΟΣ, μια σύγχρονη πολιτική πρωτοβουλία ώστε οι γνώσεις, η εμπειρία, η τεχνογνωσία μου να αποτελέσουν μέρος μιας μεγάλης προσπάθειας να εδραιωθεί ένα πράσινο κόμμα με προοπτικές στην Ελλάδα. Για αυτό και η συμμετοχή μου ως υποψήφιας στις Ευρωεκλογές 2024 με το ψηφοδέλτιο του ΚΟΣΜΟΥ.
Από τις περιοδείες σας, από την επαφή σας με τους πολίτες, πιστεύετε πως μπορούν να κατανοήσουν την αναγκαιότητα ένταξης της φιλοσοφίας της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας στον ελληνικό πολιτικό διάλογο;
Με τις κλιματικές προβλέψεις να υποδεικνύουν βαθιές προκλήσεις, ιδιαίτερα έντονες στη λεκάνη της Μεσογείου, όπου η αύξηση της θερμοκρασίας συμβαίνει 20% ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο, η προσαρμοστική μας ικανότητα θα βρεθεί μπροστά σε ακραία όρια, ειδικότερα δε στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Από την επαφή μας με τους πολίτες αντιλαμβανόμαστε ότι η ελληνική κοινωνία, που βιώνει τις συνέπειες της ολοένα και πιο έντονης ξηρασίας, των κυμάτων καύσωνα, της μεταβολής των καιρικών συνθηκών, της ανόδου της στάθμης της θάλασσας και της αύξησης της θερμοκρασίας, οι οποίες πλέον αντανακλώνται στην καθημερινότητά της, από την ακρίβεια έως την αυξημένη νοσηρότητα, έχει πλέον ωριμάσει για ένα πράσινο κόμμα κοινωνικής δικαιοσύνης. Μέσω της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας η ΕΕ αναδεικνύεται σε μια πρωτοπόρο, σύγχρονη, αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων και ανταγωνιστική οικονομία, εξασφαλίζοντας μηδενικές καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050, οικονομική ανάπτυξη αποσυνδεδεμένη από τη χρήση πόρων χωρίς να αφήνει κανέναν άνθρωπο και καμιά περιφέρεια στο περιθώριο. Ο ΚΟΣΜΟΣ με την προγραμματική του πρόταση που συνοψίζεται στην Εθνική Πράσινη Συμφωνία επιχειρεί να αναδείξει τα οφέλη μιας δίκαιης πράσινης μετάβασης και να εντάξει τους πολίτες σε αυτόν τον διάλογο.
Η κλιματική κρίση είναι το μείζον πρόβλημα του πλανήτη, η μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής και η Θεσσαλία έζησε με βία αυτές τις επιπτώσεις. Εσείς που ανήκετε στον “ΚΟΣΜΟ”, πώς μπορείτε να προωθήσετε ρεαλιστικές λύσεις διακυβέρνησης… σε έναν κόσμο που δεν θέλει να αλλάξει;
Ειδικά η Θεσσαλία πρέπει να δώσει το μήνυμα σε αυτές τις εκλογές: η κλιματική αδράνεια κοστίζει. Είδαμε το εύρος της καταστροφής που προκάλεσαν οι πρωτοφανείς πλημμύρες το περασμένο φθινόπωρο στη Θεσσαλία και τον αντίκτυπο στη ζωή και την οικονομία της περιφέρειας. Η τεράστια καταστροφή της Θεσσαλίας προκάλεσε και προκαλεί αλυσιδωτές συνέπειες, οικονομικές, κοινωνικές και, κυρίως, ανθρωπιστικές.Μέχρι στιγμής, η μόνη πρωτοβουλία της κυβέρνησης για την αποκατάσταση της Θεσσαλίας είναι η απευθείας ανάθεση ενός masterplan, όχι σε κάποιον επιστημονικό οργανισμό, αλλά σε μια εμπορική εταιρεία, την ολλανδική HVA. Η πρόθεση ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης των υδάτινων πόρων της Θεσσαλίας από την κυβέρνηση είναι ενδεικτική του γεγονότος ότι δεν προχώρησε σε διαβούλευση με τους τοπικούς φορείς και ειδικά με την Περιφέρεια Θεσσαλίας. Η πρόσφατη παραπομπή της Ελλάδας από την Κομισιόν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τη μη ολοκλήρωση της αναθεώρησης των οικείων σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών και των σχεδίων διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας, όπως απαιτείται βάσει της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα (οδηγία 2000/60/ΕΚ) και των σχεδίων διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας (οδηγία 2007/60/ΕΚ), είναι ορισμένα από τα παραδείγματα της ανεπαρκούς αντιμετώπισης, ενώ οι πληγές στη Θεσσαλία παραμένουν ορθάνοιχτες. Απαιτείται επίσπευση της ολοκλήρωσης των υποχρεώσεων της χώρας για την ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων πόρων όπως προβλέπει η Οδηγία Πλαίσιο για τα νερά, που αποτελεί ουσιώδες μέρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και είναι αναγκαία για την επίτευξη των στόχων της για το κλίμα, τη φύση και τη μείωση της ρύπανσης.Η κλιματική κρίση είναι το μείζον πρόβλημα του πλανήτη, η μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής. Απειλείται η δυνατότητα του ανθρώπου να επιβιώσει στο νέο κλίμα όπως διαμορφώνεται, να αντέξουν οι καλλιέργειες και οι υποδομές. Κεντρικός άξονας της σύγχρονης πολιτικής οικολογίας είναι η ασφάλεια και η προστασία του ανθρώπου, με επαναφορά του ρόλου του κράτους, της εποπτείας των αγορών, της στήριξης και των δημόσιων επενδύσεων, όπως αυτές που έπρεπε να είχαν γίνει για να μην χαθεί ο Θεσσαλικός κάμπος.Ο ΚΟΣΜΟΣ προτάσσει τη δημιουργία ενός ενιαίου φορέα που θα διαχειριστεί τα πολλαπλά μέτωπα της κλιματικής κρίσης, τις πυρκαγιές, τις πλημμύρες, την ξηρασία, την αγροτική παραγωγή, την ενίσχυση των δομών υγείας, τα απόβλητα και τη ρύπανση, ενημερώνοντας παράλληλα τους πολίτες και αναδιατάσσοντας το υπόλοιπο κράτος. Πράσινες δράσεις στο πλαίσιο και με την στήριξη της ΕΕ με πραγματικό σχεδιασμό και πολιτική προστασία.
Που υστερούμε στην αντιμετώπιση των φυσικών φαινομένων; Φταίνε οι ανύπαρκτες υποδομές, οι ανύπαρκτες πολιτικές πρόληψης;
Η ασχεδίαστη επέκταση της χωρικής ανάπτυξης, ασχεδίαστες κατασκευές που καθιστούν τις επιρρεπείς στις καταστροφές περιοχές περισσότερο ευάλωτες, πενιχρές ή ανύπαρκτες χρηματοδοτήσεις για την πρόληψη και καθυστερημένη ή ανύπαρκτη επικοινωνία με τους ευάλωτους πληθυσμούς είναι μερικά μόνο παραδείγματα. Η ικανότητα αντιμετώπισης και η προσαρμοστικότητα σε κινδύνους και καταστροφές προϋποθέτει τη δημιουργία του κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου, ενημέρωση των πολιτών για τους υφιστάμενους κινδύνους μέσω των σωστών διαύλων, ανάλυση και σχεδιασμό των αναγκαίων προληπτικών μέτρων και προσπάθεια υλοποίησής τους με άμεση προτεραιότητα χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το πολιτικό κόστος. Η ενίσχυση της ετοιμότητας έναντι των καταστροφών απαιτεί ανάπτυξη συνεργασιών με ακαδημαϊκά ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα, προσέγγιση των τοπικών κοινωνιών και αυξημένη περιφερειακή συμμετοχή στο σχεδιασμό και τη δράση. Ο εθνικός σχεδιασμός πρέπει να εξετάζει όλες τις πτυχές σε μια μόνιμη βάση διατήρησης της προληπτικής δράσης όπως και επίσπευση ολοκλήρωσης των υποχρεώσεων της χώρας όπως απαιτείται από τις σχετικές Οδηγίες της ΕΕ. Η αναγωγή της μείωσης της επικινδυνότητας των καταστροφών σε εθνική και τοπική προτεραιότητα συνοδευόμενη από ισχυρή θεσμική βάση εφαρμογής προϋποθέτει τη χρήση της γνώσης και της καινοτομίας για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας σε όλα τα επίπεδα.
Η χώρα μας εδώ και χρόνια έχει κάνει βήματα στην αναζήτηση υδρογονανθράκων στο Αιγαίο. Ο “ΚΟΣΜΟΣ” είναι υπέρ αυτής της μορφής αναζήτησης ενέργειας ή θεωρείτε ότι η Ελλάδα πρέπει να εγκαταλείψει αυτό το πεδίο;
Ο ΚΟΣΜΟΣ είναι, ήταν και θα είναι σταθερά κατά των εξορύξεων στην ελληνική επικράτεια είτε σε θάλασσα (Κρήτη) είτε σε στεριά (Ήπειρος). Αρνούμαστε να παίξουμε με το μέλλον των επόμενων γενεών για τον παροδικό πλουτισμό μιας μικρής ομάδας ανθρώπων. Η χρήση των ορυκτών καυσίμων είναι η κύρια αιτία και της κλιματικής και της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε. Αναζήτηση υδρογονανθράκων για να βγάλουμε πολύ ακριβό φυσικό αέριο γύρω στο 2030; Περαιτέρω, δεν δίνονται επιδοτήσεις για εξορύξεις, άρα θα δαπανούμε εθνικούς πόρους για κάτι που δεν ξέρουμε αν θα χρησιμοποιήσουμε. Εμμένουμε σε παλιές τεχνολογίες και πληρώνουμε βαριά πρόστιμα, οι επενδύσεις σε φυσικό αέριο δεν βοηθούν την απεξάρτηση. Αποβλέπουμε σε οικονομία μηδενικών ρύπων, επομένως δεν υπάρχει καμία οικονομική λογική. Χρειαζόμαστε άμεση απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και ταχύτατη δίκαιη μετάβαση σε βιώσιμες μορφές ενέργειας, όπως οι ΑΠΕ. Δεν μπορούμε να αφιερώνουμε εθνικούς πόρους για αναζήτηση κοιτασμάτων ορυκτών καυσίμων, αντί να δημιουργούμε υποδομές ΑΠΕ, με χωροταξικό σχεδιασμό για να μειώσουμε το κόστος ενέργειας για νοικοκυριά, παραγωγούς και επιχειρήσεις.
Γιατί πιστεύετε ότι ο ΚΟΣΜΟΣ έχει τη δυνατότητα να κάνει τη διαφορά στην Ευρωβουλή;
Είμαστε αντιμέτωποι με προκλήσεις όπως η κλιματική κρίση, οι αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες, η βιώσιμη παραγωγή, η ασφαλής διατροφική αλυσίδα, η εξασφάλιση της ποιότητας του αέρα και του νερού, η προάσπιση της δημόσιας υγείας και παιδείας που απαιτούν δομικές αλλαγές. Στο πλαίσιο της ορθής εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, που είναι και μια κοινωνική συμφωνία, και του Ευρωπαϊκού Νόμου για το Κλίμα, είναι απαραίτητη η εκπροσώπηση της χώρας και στην Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Μια δίκαιη πράσινη μετάβαση προϋποθέτει έναν υπαρκτό πράσινο χώρο στην Ελλάδα, αλλά νομίζω ότι το πολιτικό αίτημα απλώνεται πολύ ευρύτερα, στην εκπροσώπηση της ευρωπαϊκής πράσινης οικογένειας με έναν τρόπο ανταγωνιστικό, αποτελεσματικό και πολύ διαφορετικό από αυτόν που είχε η χώρα μας μέχρι σήμερα. Ο ΚΟΣΜΟΣ είναι ένα σύγχρονο, πολιτικά ανταγωνιστικό, πράσινο κόμμα με σαφείς, ρεαλιστικές και ολοκληρωμένες προτάσεις. Έχει τη δυνατότητα τόσο να προκαλέσει τις απαραίτητες ζυμώσεις εντός της ευρωκοινοβουλευτικής ομάδας, προκειμένου να ενσωματώσει τις εθνικές μας διεκδικήσεις στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, όσο και να μεταφέρει την εμπειρία της ευρωπαϊκής πράσινης οικογένειας, που ήδη συμμετέχει σε επτά κυβερνήσεις συνεργασίας και διοικεί πάνω από 500 δήμους και περιφέρειες στην Ευρώπη, και στην Ελλάδα.