Σε άρθρο του στον κυριακάτικο Τύπο, ο Πρωθυπουργός εξήγγειλε μια Εθνική Στρατηγική τεσσάρων πυλώνων για την κλιματική κρίση. Αν και η σκέψη είναι σωστή, η πρωτοβουλία έρχεται πολύ αργά, είναι ανεπαρκής και κυρίως κρύβει «κάτω από το χαλί» τα αδιέξοδα της περιβαλλοντική πολιτικής της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Πιο αναλυτικά:
Ο πρώτος άξονας του κ. Μητσοτάκη είναι η επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι η Ελλάδα βρίσκεται ήδη στην τέταρτη θέση στην παραγωγή ενέργειας από ήλιο και άνεμο. Δεν αναφέρει, βέβαια, ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην 5η θέση στην ΕΕ ως προς την ενεργειακή φτώχεια. Αντί, όμως, να επενδύσει στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας η κυβέρνηση Μητσοτάκη δαπάνησε σε επιδοτήσεις λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος πάνω από 12,1 δισ. ευρώ ή 6,4% του ΑΕΠ, ευνοώντας με αυτόν τον τρόπο τα ορυκτά καύσιμα.
Παράλληλα, η ποσοτική αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ δεν έχει μέχρι στιγμής αντίκρισμα στην ανακούφιση των ευάλωτων νοικοκυριών, αφού μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος καλύπτεται το έλλειμα του ειδικού λογαριασμού για τις ΑΠΕ ύψους 200 εκατ. ευρώ, ενώ μέσω των χρεώσεων των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) πληρώνεται το κόστος των ρευματοκλοπών. Την ίδια ώρα οι λιγνιτικές περιοχές της χώρας (Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη) έχουν αφεθεί στη τύχη τους καθώς το πρόγραμμα της «δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης» καρκινοβατεί με ανύπαρκτη έως και χαμηλή αποδέσμευση κοινοτικών κονδυλίων, φέρνοντας σε απόγνωση τους συμπολίτες, οι οποίοι υφίστανται εδώ και δεκαετίες τις επιπτώσεις της μονοκαλλιέργειας του λιγνίτη στην υγεία τους και το περιβάλλον που διαβιούν.
Ο δεύτερος πυλώνας του κ. Μητσοτάκη είναι η ανθεκτικότητα του κράτους στις λεγόμενες φυσικές καταστροφές. Αναφέρει, μάλιστα, ότι «τίποτε δεν μπορεί να αποκλείσει επιθέσεις της φύσης και θεομηνίες». Είναι καιρός να αντιληφθεί ο κ. Μητσοτάκης ότι η φύση δεν επιτίθεται. Το μέγεθος της όποιας καταστροφής από φυσικά φαινόμενα εξαρτάται από την προετοιμασία, την ανθεκτικότητα και το βαθμό επαναφοράς στην προηγούμενη κατάσταση. Έννοιες τις οποίες αγνοεί συστηματικά η κυβέρνηση. Η απένταξη αντιπλημμυρικών έργων και υποδομών πολιτικής προστασίας από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η εκδικητικού χαρακτήρα υπαγωγή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης, η αναχρονιστική μελέτη της ολλανδικής εταιρίας συμβούλων για τη Θεσσαλία και τέλος η πρόσφατη παραπομπή της Ελλάδας από την Κομισιόν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τη μη ολοκλήρωση της αναθεώρησης των οικείων σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών και των σχεδίων διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας, όπως απαιτείται από ευρωπαϊκές οδηγίες, είναι ορισμένα από τα «επιτεύγματα» της κυβέρνησης Μητσοτάκη στον τομέα της ανθεκτικότητας.
Για τον τρίτο πυλώνα που αφορά το δημόσιο χώρο και το δομημένο περιβάλλον, ο κ. Μητσοτάκης επιλέγει το δρόμο του εμπαιγμού. Η κυβέρνησή του δεν έχει κάνει ακόμη τίποτα για να ολοκληρώσει τη διαδικασία έκδοσης Προεδρικών Διαταγμάτων για τις περιοχές Natura 2000, γεγονός για το οποίο η χώρα μας έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Αντ΄ αυτού υιοθετεί επικοινωνιακού χαρακτήρα τεχνάσματα όπως τα «απάτητα βουνά» και προσφάτως τις «απάτητες παραλίες» εμπαίζοντας τις τοπικές κοινωνίες και τους επενδυτές δημιουργώντας ένα ομιχλώδες τοπίο στο καθεστώς προστασίας του περιβάλλοντος. Το πλαίσιο προστασίας της παράκτιας ζώνης αποδυναμώθηκε με το νομοσχέδιο για τον αιγιαλό ενώ παραμένουν σταθερές οι επιθέσεις πρωτοκλασάτων υπουργών της κυβέρνησης του κ. Μητσοτάκη στις περιβαλλοντικές ΜΚΟ, οι οποίες αντιδρούν με τεκμηριωμένα επιχειρήματα.
Ο τελευταίος πυλώνας του κ. Μητσοτάκη αφορά την προστασία των θαλασσών μας. Η Ελλάδα εκτός από πράσινη να είναι και γαλάζια σύμφωνα με τα γραφόμενα του. Εμείς θα προσθέταμε ότι η Ελλάδα του κ. Μητσοτάκη μάλλον θα καταλήξει μαύρη από το κίνδυνο ατυχήματος λόγω της στρατηγικής του επιλογής για τη συνέχιση του προγράμματος της εξόρυξης υδρογονανθράκων. Μας αναφέρει ο κ. Μητσοτάκης ότι στο Αιγαίο και στο Ιόνιο θα δημιουργηθούν εθνικά πάρκα, τα οποία θα καλύπτουν το 32% των εθνικών μας υδάτων, αλλά μας αποκρύπτει ότι οι συνολικά 90 προστατευόμενες περιοχές (4 εθνικά πάρκα, 2 εθνικοί δρυμοί, 21 καταφύγια άγριας ζωής και 63 περιοχές του δικτύου Natura) γειτνιάζουν με τα οικόπεδα που έχουν παραχωρηθεί από την κυβέρνηση σε πετρελαϊκές επιχειρήσεις για έρευνα και εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου σε Ιόνιο και Κρήτη. Επίσης, ένα σοβαρό περιστατικό πετρελαϊκής ρύπανσης θα επέφερε ολέθριες επιπτώσεις για δεκαετίες στην τουριστική βιομηχανία (ζημία ύψους 5 δισ. ευρώ) και στην αλιευτική δραστηριότητα του Ιονίου, της Δυτικής Ελλάδας και της Κρήτης, κοστίζοντας στην εθνική οικονομία έως και 7,74 δισ. ευρώ.
Ο ΚΟΣΜΟΣ συμφωνεί με τον κ. Μητσοτάκη ότι πράσινη μετάβαση, ανθεκτικότητα, προστασία του δημόσιου χώρου και προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος είναι εκ των ων ουκ άνευ προτάγματα για την Ελλάδα εν μέσω κλιματικής κρίσης.
Όμως:
Πράσινη μετάβαση δεν νοείται χωρίς να είναι δίκαιη για όλους μας. Υποστηρίζουμε τη μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ με την παράλληλη εξάπλωση των μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ενεργειακών κοινοτήτων προς όφελος των πολλών. Το αγαθό της ενέργειας δεν είναι κερδοσκοπικό προϊόν. Ζητούμε, παράλληλα, την επιτάχυνση του προγραμματισμού για τις λιγνιτικές περιοχές της χώρας, τη στήριξη των τοπικών μικρομεσαίων και πολύ μικρών επιχειρήσεων και την επαναφορά της χρηματοδότησης των λιγνιτικών δήμων στο 6% των εσόδων από το χρηματιστήριο ρύπων από το 1% που είναι σήμερα, γεγονός που θα μπορούσε να αποφέρει επιπλέον έσοδα πάνω από 100 εκατ. ευρώ.
Στον τομέα της ανθεκτικότητας ο ΚΟΣΜΟΣ ζητά ακύρωση των σχεδίων της ολλανδικής εταιρίας συμβούλων για τον θεσσαλικό κάμπο, τα οποία έχουν ως πρόταγμα την ιδιωτικοποίηση του νερού και επικεντρώνονται σε έργα υποδομής που έχουν ξεπεραστεί από την ένταση των φαινομένων εν μέσω κλιματικής κρίσης. Ζητούμε επαναπρογραμματισμό του Ταμείου Ανάκαμψης με έργα, τα οποία βασίζονται σε λύσεις βασισμένες στη φύση (nature based solutions) σύμφωνα με το πνεύμα και τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Ζητούμε την πλήρη αυτονομία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και καλούμε την κυβέρνηση να σεβαστεί το ευρωενωσιακό κεκτημένο και να προχωρήσει στην ολοκλήρωση των αντιπλημμυρικών σχεδίων.
Στον τομέα του δημόσιου χώρου ο ΚΟΣΜΟΣ καλεί την κυβέρνηση να επικυρώσει το Πρωτόκολλο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης και να κηρύξει προστασία του αιγιαλού στα 100 μέτρα από την ακτή, έτσι όπως ορίζει η επιστήμη με στόχο την αντιμετώπιση των συνεπειών της ανόδου της στάθμης τη θάλασσας. Επίσης ζητούμε την ολοκλήρωση του σχεδιασμού για τις Natura 2000 και του εθνικού χωροταξικού για τις ΑΠΕ.
Τέλος, για την προστασία της θάλασσας ο ΚΟΣΜΟΣ απαιτεί την ακύρωση των ερευνών για την εξόρυξη των υδρογονανθράκων. Επίσης καλούμε τον κ. Μητσοτάκη πριν ανακοινώνει μεγαλόστομες εξαγγελίες για την προστασία των θαλασσών να προχωρήσει στην συμμόρφωση με την οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική (οδηγία 2008/56/ΕΚ), καθώς η κυβέρνησή του βρίσκεται στο όριο της παραπομπής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο από την Κομισιόν.