top of page

Κλιματική αλλαγή: 17 απαντήσεις από τους ΝΥΤ



Η κλιματική αλλαγή αποτελεί ένα πολύπλοκο ζήτημα, που γεννά πολλά ερωτήματα.


Οι New York Times -με άρθρο τους, που υπογράφει ο Justin Gillis - απαντούν σε 17 πιο συχνές ερωτήσεις σχετικά με την κλιματική κρίση.


Μέρος Ι: Τί συμβαίνει;


1. Κλιματική αλλαγή ή υπερθέρμανση του πλανήτη;


Και οι δύο είναι σωστοί ορισμοί, ωστόσο σημαίνουν διαφορετικά πράγματα.


Η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι ουσιαστικά μέρος της κλιματική αλλαγής. Ο ευρύτερος όρος αναφέρεται σε αλλαγές εκτός των θερμότερων θερμοκρασιών, όπως οι αλλαγές στις βροχοπτώσεις.


Ο αμερικανός πρόεδρος Τραμπ ισχυρίστηκε ότι οι επιστήμονες σταμάτησαν να αναφέρονται στην υπερθέρμανση του πλανήτη και άρχισαν να την αποκαλούν αλλαγή του κλίματος, επειδή "ο καιρός υπήρξε τόσο κρύος" το χειμώνα. Ο ισχυρισμός, ωστόσο, είναι ψευδής. Οι επιστήμονες έχουν χρησιμοποιήσει και τους δύο όρους εδώ και δεκαετίες.


2. Πόσο υπερθερμαίνεται η Γη;


Οι δύο βαθμοί είναι πολύ πιο σημαντικοί απ' όσο ακούγονται.


Μέχρι τις αρχές του 2017, η Γη είχε θερμανθεί κατά περίπου 2 βαθμούς Φάρεναϊτ (περισσότερο από 1 βαθμό Κελσίου) από το 1880, όταν άρχισε η καταγραφή σε παγκόσμια κλίμακα.

Ο αριθμός μπορεί να ακούγεται μικρός, ωστόσο ως μέσος όρος σε ολόκληρο τον πλανήτη, είναι πραγματικά υψηλός, γεγονός που εξηγεί γιατί ένα μεγάλο μέρος του παγκοσμίου πάγου του εδάφους αρχίζει να λιώσει και οι η στάθμη των ωκεανών αυξάνεται με επιταχυνόμενο ρυθμό.


Εάν οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου παραμείνουν ανεξέλεγκτες, λένε οι επιστήμονες, η υπερθέρμανση του πλανήτη θα μπορούσε τελικά να υπερβεί τους 8 βαθμούς Φαρενάιτ, γεγονός που θα υπονόμευε την ικανότητα του πλανήτη να υποστηρίζει ένα μεγάλο ανθρώπινο πληθυσμό.


3. Τί είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου και πώς προκαλεί την υπερθέμανση του πλανήτη;


Γνωρίζουμε γι' αυτό εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα. Πραγματικά.


Τον 19ο αιώνα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ορισμένα αέρια παγιδεύουν και επιβραδύνουν τη θερμότητα που διαφορετικά θα απελευθερωνόταν στο διάστημα. Το διοξείδιο του άνθρακα είναι σημαντικός παράγοντας, χωρίς αυτό στην ατμόσφαιρα, η Γη θα ήταν μια κατεψυγμένη ερημιά. Η πρώτη πρόβλεψη ότι ο πλανήτης θα υπερθερμανθεί, καθώς οι άνθρωποι άρχισαν να απελευθερώνουν περισσότερο από αυτό το αέριο, έγινε το 1896. Το διοξείδιο του άνθρακα έχει αυξηθεί μέχρι στιγμής κατά 43% σε σχέση με το προβιομηχανικό επίπεδο και η Γη έχει θερμανθεί σε βαθμό, που οι επιστήμονες είχαν προβλέψει.


4. Πώς γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι ευθύνονται για την αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα;


Αυτό είναι ξεκάθαρο.


Υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις, συμπεριλαμβανομένων των μελετών που χρησιμοποιούν τη ραδιενέργεια για τη διάκριση των βιομηχανικών εκπομπών από τις φυσικές εκπομπές, που δείχνουν ότι το επιπλέον αέριο προέρχεται από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα αυξήθηκαν και μειώθηκαν φυσιολογικά στο παρελθόν, αλλά αυτές οι αλλαγές χρειάστηκαν χιλιάδες χρόνια. Οι γεωλόγοι λένε ότι οι άνθρωποι απελευθερώνουν σήμερα αυτό το αέριο στον αέρα πολύ πιο γρήγορα από ό, τι η φύση.


5. Θα μπορούσαν φυσικοί παράγοντες να είναι η αιτία της θέρμανσης;


Οχι


Θεωρητικά, θα μπορούσε να ισχύει. Αν ο ήλιος αρχίσει να εκπέμπει περισσότερη ακτινοβολία, για παράδειγμα, αυτό σίγουρα θα θέρμαινε τη Γη. Οι επιστήμονες, ωστόσο, εξέτασαν προσεκτικά τους φυσικούς παράγοντες, που είναι γνωστό ότι επηρεάζουν την πλανητική θερμοκρασία και διαπίστωσαν ότι δεν αλλάζουν αρκετά. Η υπερθέρμανση είναι εξαιρετικά γρήγορη στη γεωλογική χρονική κλίμακα και κανένας άλλος παράγοντας δεν μπορεί να το εξηγήσει όσο οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου από τον άνθρωπο.


6. Γιατί οι άνθρωποι αρνούνται την επιστήμη της κλιματικής αλλαγής;


Κυρίως λόγω ιδεολογίας.


Αντί να διαπραγματευτούν τις πολιτικές για την κλιματική αλλαγή και να προσπαθήσουν να τους δώσουν μεγαλύτερο προσανατολισμό προς την αγορά, ορισμένοι συντηρητικοί πολιτικοί έχουν υιοθετήσει την προσέγγιση του αποκλεισμού τους, προσπαθώντας να υπονομεύσουν την επιστήμη.


Ο αμερικανός πρόεδρος Τραμπ έχει ισχυριστεί ορισμένες φορές ότι οι επιστήμονες εμπλέκονται σε μια παγκόσμια φάρσα για να ξεγελάσουν το κοινό ή ότι η παγκόσμια υπερθέρμανση εφευρέθηκε από την Κίνα για να απενεργοποιήσει την αμερικανική βιομηχανία. Τα επιχειρήματα των αρνητών της κλιματικής αλλαγής έχουν γίνει τόσο υπερβολικά, ώστε ακόμη και οι εταιρείες πετρελαίου και άνθρακα έχουν αποστασιοποιηθεί δημοσίως, αν και ορισμένοι εξακολουθούν να χρηματοδοτούν τις εκστρατειες πολιτικών που υιοθετούν τέτοιες απόψεις.


Μέρος ΙΙ: Τί θα μπορούσε να συμβεί;


1. Πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα;


Πολύ μεγάλο


Τα επόμενα 25 ή 30 χρόνια, λένε οι επιστήμονες, το κλίμα είναι πιθανό να θερμαίνεται σταδιακά, με πιο ακραίες καιρικές συνθήκες. Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι και άλλα ευαίσθητα οικοσυστήματα έχουν ήδη αρχίσει να πεθαίνουν.


Μακροπρόθεσμα, εάν οι εκπομπές αυξηθούν ανεξέλεγκτα, οι επιστήμονες φοβούνται ότι οι κλιματικές επιπτώσεις θα είναι τόσο σοβαρές, ώστε ενδέχεται να αποσταθεροποιήσουν κυβερνήσεις, να προκαλέσουν προσφυγικά κύματα, να επισπεύσουν την έκτη μαζική εξαφάνιση φυτών και ζώων στην ιστορία της Γης και να λιώσουν τους πολικούς πάγους, προκαλώντας τέτοια αύξηση της στάθμης της θάλασσας, που θα πλημμυρίσουν οι περισσότερες παράκτιες πόλεις του κόσμου. Οι εκπομπές που δημιουργούν αυτούς τους κινδύνους συμβαίνουν τώρα, εγείροντας βαθιά ηθικά ερωτήματα για τη γενιά μας.


2. Πόσο πρέπει να ανησυχώ για το αν η κλιματική αλλαγή με επηρεάζει άμεσα;


Είσαι αρκετά πλούσιος για να προστατεύεις τους απογόνους σου;


Η πραγματικότητα είναι ότι οι άνθρωποι αισθάνονται ήδη τα αποτελέσματα, είτε το γνωρίζουν είτε όχι. Εξαιτίας της αύξησης της στάθμης της θάλασσας, για παράδειγμα, περίπου 83.000 περισσότεροι κάτοικοι της Νέας Υόρκης και του Νιου Τζέρσεϋ πλημμύρισαν κατά τη διάρκεια του τυφώνα Sandy, από ό, τι θα συνέβαινε σε ένα σταθερό κλίμα, σύμφωνα με τους επιστήμονες.


Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι ήδη πεθαίνουν σε κύματα καύσωνα, που επιδεινώνονται από την υπερθέρμανση του πλανήτη. Οι προσφυγικές ροές, που έχουν αποσταθεροποιήσει την πολιτική σε όλο τον κόσμο, οφείλονται εν μέρει στην κλιματική αλλαγή. Φυσικά, όπως και με όλα σχεδόν τα άλλα κοινωνικά προβλήματα, οι φτωχοί άνθρωποι θα χτυπηθούν πρώτοι και πιο σκληρά.


3. Πόσο θα αυξηθεί η στάθμη της θάλασσας;


Το πραγματικό ερώτημα είναι πόσο γρήγορα θα αυξηθεί.


Οι ωκεανοί αυξάνονται τώρα με ρυθμό περίπου ενός ποδιού ανά αιώνα, αναγκάζοντας τις κυβερνήσεις και τους ιδιοκτήτες ακινήτων να ξοδέψουν δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια για την καταπολέμηση της διάβρωσης των ακτών. Αν συνεχιζόταν αυτός ο ρυθμός, το πρόβλημα θα μπορούσε να είναι διαχειρίσιμο, λένε οι ειδικοί.


Το πρόβλημα όμως είναι ότι ο ρυθμός θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο. Οι επιστήμονες, που μελετούν την ιστορία της Γης, λένε ότι τα ύδατα θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά ένα πόδι ανά δεκαετία σε ένα χειρότερο σενάριο, αν και φαίνεται απίθανο. Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι ακόμη και αν οι εκπομπές σταματήσουν αύριο, τα 15 ή 20 πόδια της αύξησης της στάθμης της θάλασσας είναι ήδη αναπόφευκτα και είναι αρκετά για να πλημμυρίσουν πολλές πόλεις, εκτός εάν δαπανηθούν τρισεκατομμύρια δολάρια για την προστασία τους. Είναι ασαφές πόσος χρόνος θα χρειαστεί. Αλλά αν οι εκπομπές συνεχίσουν να αυξάνονται γρήγορα, η τελική άνοδος θα μπορούσε να είναι 80 ή 100 πόδια.


4. Συνδέεται ο σημερινός τρελός καιρός με την κλιματική αλλαγή;


Εν μέρει συνδέεται.


Οι επιστήμονες έχουν ισχυρές αποδείξεις ότι το θερμό κλίμα καθιστά τα κύματα της θερμότητας συχνότερα και πιο έντονα. Προκαλεί επίσης εντονότερες καταιγίδες και οι πλημμύρες στις ακτές χειροτερεύουν, καθώς οι ωκεανοί αυξάνονται εξαιτίας των ανθρώπινων εκπομπών. Η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει εντείνει τις ξηρασίες σε περιοχές, όπως η Μέση Ανατολή και μπορεί να ενίσχυσε την πρόσφατη ξηρασία στην Καλιφόρνια.


Σε πολλές άλλες περιπτώσεις, όμως -οι τυφώνες, για παράδειγμα-, η σύνδεση με την υπερθέρμανση του πλανήτη είναι αβέβαιη ή αμφισβητούμενη.


Μέρος ΙΙΙ: Τί μπορούμε να κάνουμε;


1. Υπάρχουν ρεαλιστικές λύσεις στο πρόβλημα;

Ναι, αλλά η αλλαγή συμβαίνει πολύ αργά.

Η κοινωνία ανέβαλε τη δράση της για τόσο πολύ καιρό, ώστε οι κίνδυνοι είναι τώρα σοβαροί, λένε οι επιστήμονες. Αλλά όσο υπάρχουν ακόμα άκαυστα ορυκτά καύσιμα στο έδαφος, δεν είναι πολύ αργά για να δράσουμε. Η υπερθέρμανση θα επιβραδυνόταν με ρυθμό που θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί, μόνο όταν οι εκπομπές του ανθρώπου μειώνονταν στο μηδέν. Τα καλά νέα είναι ότι τώρα μειώνονται σε πολλές χώρες, ως αποτέλεσμα προγραμμάτων όπως τα πρότυπα οικονομίας καυσίμου για τα αυτοκίνητα, οι αυστηρότεροι οικοδομικοί κώδικες και τα όρια εκπομπών για τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής. Οι ειδικοί, ωστόσο, λένε ότι η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να επιταχυνθεί δραστικά για να αποφύγουμε τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.


2. Τί είναι η Συμφωνία των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή;


Σχεδόν κάθε χώρα συμφώνησε να περιορίσει τις μελλοντικές εκπομπές.

Η συμφωνία ορόσημο επετεύχθη στο Παρίσι τον Δεκέμβριο του 2015. Οι δεσμεύσεις δεν είναι αρκετές για να αποτρέψουν σοβαρές επιπτώσεις. Η συμφωνία, ωστόσο, θα αναθεωρείται κάθε λίγα χρόνια, ώστε οι χώρες να δεσμευθούν περισσότερο. Ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε το 2017 ότι θα αποσύρει τις Ηνωμένες Πολιτείες από τη συμφωνία, αν και αυτό θα πάρει χρόνια, και άλλες χώρες έχουν πει ότι θα προχωρήσουν μπροστά ανεξάρτητα από τις αμερικανικές προθέσεις.


3. Η καθαρή ενέργεια βοηθά ή βλάπτει την οικονομία;


Υπάρχει μεγάλη αύξηση της απασχόλησης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Οι πηγές ενέργειας με τις χαμηλότερες εκπομπές περιλαμβάνουν ανεμογεννήτριες, ηλιακούς συλλέκτες, υδροηλεκτρικά φράγματα και πυρηνικούς σταθμούς. Οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που καίνε φυσικό αέριο παράγουν επίσης λιγότερες εκπομπές από εκείνες που καταναλώνουν άνθρακα. Η μετατροπή σε αυτές τις καθαρότερες πηγές μπορεί να είναι κάπως πιο δαπανηρή βραχυπρόθεσμα, ωστόσο δεν καταστρέφουν το περιβάλλον και μειώνουν τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με τον μολυσμένο αέρα. Η επέκταση της αγοράς επίσης μειώνει το κόστος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας τόσο γρήγορα που μπορεί τελικά να γίνουν φθηνότερες από τη βρώμικη ενέργεια - αυτό συμβαίνει ήδη σε ορισμένες περιοχές.


Η μετάβαση σε καθαρότερη ενέργεια δημιουργεί σίγουρα χαμένους, όπως οι εταιρείες άνθρακα, αλλά δημιουργεί και θέσεις εργασίας. Η ηλιακή βιομηχανία στις Ηνωμένες Πολιτείες απασχολεί τώρα περισσότερο από δύο φορές περισσότερους ανθρώπους από ό, τι η εξόρυξη άνθρακα.


4. Τι συμβαίνει με το fracking ή τον «καθαρό άνθρακα»;

Και τα δύο θα μπορούσαν να βοηθήσουν στον καθαρισμό του ενεργειακού συστήματος.

Η υδραυλική ρωγμή ή "fracking" είναι ένα από ένα σύνολο τεχνολογιών γεώτρησης, που βοήθησε στην παραγωγή μιας νέας αφθονίας φυσικού αερίου στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε ορισμένες άλλες χώρες. Η καύση αερίου αντί του άνθρακα σε σταθμούς παραγωγής ενέργειας μειώνει τις εκπομπές βραχυπρόθεσμα, αν και το φυσικό αέριο εξακολουθεί να είναι ένα ορυκτό καύσιμο και θα πρέπει να καταργηθεί σταδιακά μακροπρόθεσμα. Το ίδιο το fracking μπορεί επίσης να δημιουργήσει τοπική ρύπανση.

Ο "καθαρός άνθρακας" είναι μια τεχνολογία, όπου οι εκπομπές από σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, που καίνε άνθρακα, θα δεσμεύονται υπόγεια. Δεν έχει ακόμη αποδειχθεί ότι λειτουργεί οικονομικά, αλλά ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι θα μπορούσε τελικά να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο.


5. Τί συμβαίνει με τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα;

Οι πωλήσεις εξακολουθούν να είναι μικρές, ωστόσο αυξάνονται γρήγορα.

Τα αυτοκίνητα αντλούν ενέργεια τη νύχτα από το ηλεκτρικό δίκτυο και δεν ρυπαίνουν κατά τη διάρκεια της ημέρας, όσο κινούνται. Είναι εγγενώς πιο αποδοτικά από τα βενζινοκίνητα αυτοκίνητα και θα αποτελούσαν πρόοδο ακόμη και αν η ηλεκτρική ενέργεια προερχόταν από την καύση άνθρακα, ωστόσο θα είναι πολύ πιο σημαντικά, καθώς το ίδιο το ηλεκτρικό δίκτυο γίνεται πιο πράσινο μέσω της ανανεώσιμης ενέργειας. Τα αυτοκίνητα βελτιώνονται τόσο γρήγορα, ώστε ορισμένες χώρες μιλούν ήδη για την απαγόρευση της πώλησης βενζινοκίνητων αυτοκινήτων μετά το 2030.


6. Τι είναι οι φόροι άνθρακα, η εμπορία άνθρακα και η αντιστάθμιση άνθρακα;

Είναι απλώς μια ακατάληπτη γλώσσα για την τιμολόγηση της ρύπανσης.

Τα αέρια του θερμοκηπίου, που απελευθερώνονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα, ονομάζονται συχνά «εκπομπές άνθρακα» για συντομία. Αυτό συμβαίνει επειδή δύο από τα σημαντικότερα αέρια, το διοξείδιο του άνθρακα και το μεθάνιο, περιέχουν άνθρακα. (Κάποιοι άλλοι ρύποι ανήκουν στην ίδια κατηγορία, ακόμα και αν δεν περιέχουν άνθρακα.) Όταν ακους για τους φόρους άνθρακα, την εμπορία άνθρακα και ούτω καθεξής, πρόκειται απλώς για περιγραφές μεθόδων για την τιμολόγηση των εκπομπών, που σύμφωνα με τους οικονομολόγους είναι ένα από τα πιο σημαντικά βήματα που θα μπορούσε να κάνει η κοινωνία για να τους περιορίσει.


7. Η αλλαγή του κλίματος μοιάζει τόσο μεγάλη. Τι μπορώ να κάνω κάτι προσωπικά γι 'αυτό;

Για αρχή μπορείς να μοιραστείς αυτό το άρθρο με 50 φίλους σου.

Οι ειδικοί λένε ότι το πρόβλημα μπορεί να επιλυθεί μόνο με συλλογικές δράσεις μεγάλης κλίμακας. Όλα τα κράτη και τα έθνη πρέπει να αποφασίσουν να καθαρίσουν τα ενεργειακά τους συστήματα, χρησιμοποιώντας κάθε διαθέσιμο εργαλείο και κινούμενοι όσο πιο γρήγορα μπορούν. Έτσι, το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείς να κάνεις είναι να ασκήσεις τα δικαιώματά σου ως πολίτης, μιλώντας και απαιτώντας αλλαγή.

Μπορείς επίσης να αναλάβεις άμεση προσωπική δράση για να μειώσεις το αποτύπωμα άνθρακα με απλούς τρόπους που θα σου εξοικονομήσουν χρήματα. Μπορείς να διορθώσεις τις διαρροές στη μόνωση του σπιτιού σου για να εξοικονομήσεις ενέργεια, να εγκαταστήσεις έναν έξυπνο θερμοστάτη, να χρησιμοποιείς αποδοτικότερες λυχνίες, να σβήσεις τα αχρησιμοποίητα φώτα, να οδηγήσεις λιγότερα χιλιόμετρα πηγαίνοντας με τη δημόσια συγκοινωνία, να σπαταλήσεις λιγότερα τρόφιμα και να τρως λιγότερο κρέας.

Κάνοντας ένα ή δύο λιγότερα αεροπορικά ταξίδια ανά έτος μπορείς να εξοικονομήσεις πολλές εκπομπές αερίων. Αν θέλεις να είσαι πρωτοπόρος, μπορείς να αγοράσεις ένα ηλεκτρικό ή υβριδικό αυτοκίνητο ή να τοποθετήσεις ηλιακούς συλλέκτες στην οροφή του σπιτιού σου. Εάν η χώρα σου διαθέτει μια ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ίσως μπορείς να αγοράσεις 100% πράσινη ενέργεια.


Οι κορυφαίες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων κατασκευαστών, όπως οι αυτοκινητοβιομηχανίες, αρχίζουν να χρησιμοποιούν καθαρή ενέργεια για τις δραστηριότητές τους. Μπορείς να δώσεις προσοχή στις πολιτικές των εταιριών, να υποστηρίξεις τις πρωτοπόρες εταιρείες και να ενημερώσεις τις άλλες ότι περιμένεις περισσότερα από εκείνες.


Αυτά τα προσωπικά βήματα μπορεί να είναι μικρά, ωστόσο μπορούν να σε αφυπνίσουν για το πρόβλημα.. Στην πραγματικότητα, η συζήτηση αυτού του ζητήματος με τους φίλους και την οικογένειά σου είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που μπορείς να κάνεις.


Πηγή: New York Times

bottom of page