Έναν υδάτινο εφιάλτη ζει τις τελευταίες ημέρες η Βενετία, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με την δεύτερη μεταλύτερη πλημμύρα στην ιστορία της και γι' αυτό κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Πολλά μέρη της πόλης "πνίγηκαν", ιστορικά αξιοθέατα βυθίστηκαν κάτω από το νερό, οι γόνδολες βγήκαν στην ξηρά, τα σχολεία έκλεισαν, κάτοικοι και τουρίστες κυκλοφορούν με γαλότσες και πλαστικές σακούλες στα πόδια, ενώ ένας 78χρονος πέθανε από ηλεκτροπληξία, καθώς προσπαθούσε να θέσει σε λειτουργία ηλεκτρικές αντλίες στην πλημμυρισμένη κατοικία του.
Τί όμως προκάλεσε αυτή την καταστροφή;
Εξαιρετικά έντονες παλίρροιες, παρόμοιες με αυτή, συμβαίνουν στην πόλη περίπου μία φορά κάθε πέντε περίπου χρόνια. Η φετινή, ωστόσο, είναι η χειρότερη από το 1966.
Σύμφωνα με το The Verge, είναι το αποτέλεσμα μιας σειράς παραγόντων, όπως η πανσέληνος, ο καιρός, η κλιματική αλλαγή και ένα αντιπλημμυρικό σχέδιο δισεκατομμυρίων δολαρίων, που στιγματίστηκε από ένα πολιτικό σκάνδαλο. Το πώς πορεύεται η πόλη με αυτά τα προβλήματα, θα κρίνει και το μέλλον της. Οι ειδικοί θεωρούν ότι η Βενετία θα μπορούσε να αποφύγει τις σημερινές ζημιές.
"Η Βενετία έχει γονατίσει", δήλωσε ο δήμαρχος Λουίτζι Μπρουνιάρο. "Χρειαζόμαστε τη βοήθεια όλων, αυτές τις μέρες που δοκιμαζόμαστε".
Πριν από τις πλημμύρες, η πανσέληνος συνέπεσε με τη δυνατή βροχή και τους ισχυρούς νότιους ανέμους, και όλοι αυτοί οι παράγοντες οδήγησαν στο ασυνήθιστα υψηλό παλιρροιακό ρεύμα.
Η κλιματική αλλαγή είναι ένας ακόμη παράγοντας που συνέβαλε στην πλημμύρα. Καθώς οι πάγοι λιώνουν και αυξάνουν τη στάθμη της θάλασσας, οι μεγάλες παλίρροιες θέτουν τη Βενετία σε μεγαλύτερο κίνδυνο. "Αυτές είναι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής", δήλωσε ο Μπρουνιάρο, σε ένα tweet του. "Το κόστος θα είναι υψηλό."
"Θα υποστήριζα ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η άνοδος της στάθμης της θάλασσας", δήλώσε ο καθηγητής Ραφαέλ Μπρας, στο The Verge.
Υπάρχει όμως και ένας ακόμη πιο πολύπλοκος παράγοντας.
Η Βενετία ονομάστηκε πλωτή πόλη, ενώ στην πραγματικότητα βυθίζεται.
Η πόλη αποτελείται από περίπου 100 νησιά μέσα σε μια λιμνοθάλασσα στην Αδριατική Θάλασσα. Χάρη στην μετατόπιση των τεκτονικών πλακών και το νερό που αντλήθηκε από το έδαφος για βιομηχανική χρήση στα μέσα του αιώνα, η Βενετία έπεσε σχεδόν πέντε ίντσες μεταξύ του 1950 και του 1970 και συνεχίζει να υποχωρεί περίπου κατά ένα πέμπτο της ίντσας κάθε χρόνο.
Οι Βενετοί γνωρίζουν καλά αυτές τις απειλές και γι 'αυτό υπάρχει απογοήτευση μεταξύ επιστημόνων, πολιτικών και μηχανικών σχετικά με το γιατί η πόλη δεν κατάφερε να αποτρέψει την καταστροφή αυτής της εβδομάδας.
Η Jane da Mosto, περιβαλλοντική επιστήμονας και εκτελεστικός διευθυντής της ΜΚΟ Είμαστε εδώ Βενετία, λέει ότι οι μεγαλύτεροι παράγοντες που συνέβαλαν στην καταστροφή αυτή την εβδομάδα δεν προέρχονται από τη Μητέρα Φύση αλλά από ανθρώπινες αποτυχίες. "Πρέπει να βελτιώσουμε τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Πρέπει να βελτιώσουμε τον προγραμματισμό. Πρέπει να βελτιώσουμε την επιστήμη και την τεχνολογία πίσω από τις μεγάλες υποδομές », λέει.
Η Βενετία έχει ξοδέψει περισσότερα από 6 δισεκατομμύρια δολάρια για ένα αντιπλημμυρικό σύστημα, που ονομάζεται MOSE (μια αναφορά στην βιβλική ιστορία του Μωυσή). Το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει ένα σύστημα χαλύβδινων πύλων κατά μήκος τριών σημείων εισόδου στη λιμνοθάλασσα, που ανυψώνονται κατά τη διάρκεια παλίρροιων.
Το έργο που θα ολοκληρωνόταν το 2011, θα παρείχε προστασία από μεγάλες παλίρροιες. Ωστόσο, ξεπέρασε τον προϋπολογισμό, έχει καθυστερήσει και στιγματίστηκε από ένα σκάνδαλο διαφθοράς. Ο πρώην δήμαρχος Τζιόρτζιο Ορσόνι παραιτήθηκε το 2014 και συνελήφθη μαζί με άλλους αξιωματούχους, καθώς κατηγορήθηκαν για κατάχρηση εκατομμυρίων δολαρίων από πόρους που προορίζονταν για αντιπλημμυρικά φράγματα.
Το αντιπλημμυρικό σύστημα ήταν όμως αμφιλεγόμενο για άλλους λόγους. Οι περιβαλλοντολόγοι ανησυχούν ότι θα μπορούσε να βλάψει τα οικοσυστήματα της λιμνοθάλασσας. Και καθώς η στάθμη της θάλασσας συνεχίζει να αυξάνεται, το πρότζεκτ αυτό θα είχε ημερομηνία λήξης. Το MOSE σχεδιάστηκε για να προστατεύσει την πόλη τα επόμενα 50 έως 100 χρόνια, σύμφωνα με τον Μπρας, ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος μιας επιτροπής εποπτείας του έργου από το 1995 έως το 2013. Αλλά αυτό δεν μπορεί να είναι αρκετό. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η Βενετία θα μπορούσε να βυθιστεί μέσα σε 100 χρόνια εάν η κλιματική αλλαγή παραμείνει ανεξέλεγκτη.
"Το πρόβλημα είναι εξαιρετικά περίπλοκο και πραγματικά ελπίζω ότι αυτό θα αφυπνίσει τους υπεύθυνους" λέει η Πάολο Ριτζόλι, καθηγήτρια φυσικής ωκεανογραφίας στο MIT.