Πρόταση 7 Σημείων για το Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, από τον ΚΟΣΜΟ - Πράσινη Συμφωνία
- members549
- Apr 28
- 2 min read
Η Θαλάσσια Χωροταξική Στρατηγική δεν μπορεί να είναι άλλο ένα ΦΕΚ χωρίς αντίκρισμα.
Η δημοσίευση της Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου για την Έγκριση της Εθνικής Θαλάσσιας Χωροταξικής Στρατηγικής (ΦΕΚ Β’ 227/2025) και των Τεχνικών Προδιαγραφών των Θαλάσσιων Χωροταξικών Πλαισίων (ΘΧΠ) του ν. 4546/2018 (ΦΕΚ 228/17-4-2025) αποτελεί μια πολυαναμενόμενη συμμόρφωση της Ελλάδας με την Οδηγία 2014/89/ΕΕ για τη θαλάσσια χωροταξία, η οποία θα έπρεπε να είχε υλοποιηθεί ήδη από το 2021.
Όμως, η καθυστερημένη αυτή στρατηγική χαρακτηρίζεται από ασάφεια περιεχομένου και απουσία χρονοδιαγράμματος, δημιουργώντας εύλογες ανησυχίες για το κατά πόσο μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο πραγματικής προστασίας του θαλάσσιου χώρου και βιώσιμης ανάπτυξης.
Σήμερα, η έλλειψη συγκεκριμένων πλαισίων και κανόνων πλήττει την "γαλάζια οικονομία" της χώρας. Οι μικροί αλιείς, οι νησιωτικές κοινότητες, οι περιβαλλοντικοί φορείς και οι ενεργειακές κοινότητες κινούνται σε ένα τοπίο νομικής και επενδυτικής αβεβαιότητας, ενώ το φυσικό περιβάλλον και η βιοποικιλότητα παραμένουν απροστάτευτα από ασύδοτες και συγκρουόμενες χρήσεις.
Ο ΚΟΣΜΟΣ - Πράσινη Συμφωνία προτείνει:
Την άμεση δημοσιοποίηση συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος για τα 4 θαλάσσια χωροταξικά πλαίσια.
Την κατάργηση του δεσμευτικού χαρακτήρα των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων στην Εθνική Θαλάσσια Χωροταξική Στρατηγική και στα Θαλάσσια Χωροταξικά Πλαίσια. Παλαιότερες προβλέψεις για συγκεκριμένες δραστηριότητες δεν μπορούν να αποτελέσουν τροχοπέδη σε μια διαδικασία που ξεκινάει τώρα, είναι πολύ-τομεακή και στηρίζεται στην οικοσυστημική προσέγγιση.
Δημόσια διαβούλευση με τοπικούς, αυτοδιοικητικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς φορείς για τον ορισμό των χρήσεων, με αξιοποίηση των προτάσεων του διαλόγου. Είναι απαράδεκτο ότι κανένα σχόλιο της διαβούλευσης της Εθνικής Θαλάσσιας Χωροταξικής Στρατηγικής το 2022 δεν ελήφθη υπόψη και εγκρίθηκε κείμενο αυτούσιο με το αρχικό!
Αξιολόγηση σε βάθος της μηδενικής λύσης σχετικά με τις εξορύξεις και της επέκτασης δικτύων μεταφοράς υδρογονανθράκων, δηλαδή της μη εκτέλεσης ανάλογων έργων με σαφείς επιπτώσεις για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα, τουλάχιστον στα τέσσερα ΘΧΠ, κάτι που δεν έγινε αν και θα έπρεπε και στο επίπεδο της συνολικής Στρατηγικής.
Κατοχύρωση θαλάσσιων περιοχών για μικρή αλιεία, προστασία βιοποικιλότητας και ενεργειακή δημοκρατία. Βασική προτεραιότητα των επόμενων σχεδιασμών θα πρέπει να αποτελέσουν οι χωρικοί στόχοι της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα, με βάση και τις διεθνείς δεσμεύσεις και τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού, σύμφωνα με τις οποίες, το 2030, το 30% του θαλάσσιου χώρου θα πρέπει να είναι σε καθεστώς ουσιαστικής προστασίας, και από αυτό το 10% να τελεί υπό καθεστώς αυστηρής προστασίας με ρητή απαγόρευση δραστηριοτήτων επιζήμιων προς τη θαλάσσια βιοποικιλότητα. Τέτοιοι στόχοι απουσιάζουν από την εγκριθείσα Εθνική Θαλάσσια Χωροταξική Στρατηγική, παρά το ότι είχαν επισημανθεί στη σχετική διαβούλευση.
Πλήρη ενσωμάτωση των αρχών του Green Deal και της κλιματικής ανθεκτικότητας στον σχεδιασμό, με βάση και αναφορά στην Εθνική Στρατηγική για την Κλιματική Αλλαγή, στη Σύμβαση της Βαρκελώνης για τη Μεσόγειο και στα Πρωτόκολλα της αλλά και στην έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC, 2021).
Ανεξάρτητες περιβαλλοντικές μελέτες που θα βασίζονται στα επιστημονικά δεδομένα και τις καλές πρακτικές.
Η θάλασσα δεν είναι απλώς οικονομικός πόρος. Είναι πολιτισμός, ταυτότητα και κοινό αγαθό. Αν θέλουμε πράγματι μια βιώσιμη Ελλάδα, πρέπει να ξεκινήσουμε από το Αιγαίο και το Ιόνιο.
